Κυριακή 27 Ιουνίου 2010

Κώστας Βιντιάδης. Ο καραβομαραγκός της μινιατούρας!

Συνέντευξη του Κασιώτη καπετάνιου και καραβομαραγκού της μινιατούρας Κώστα Βιντιάδη, στον Ιωσήφ Παπαδόπουλο.
Φωτογραφίες : Αρχείο Κώστα Βιντιάδη - Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

ΜΕΡΟΣ Α΄
Ο καπετάν Κώστας Βιντιάδης, επιδεικνύει φανερά συγκινημένος, μια 
από τις εκπληκτικές μινιατούρες του. Το μικρό, ακριτικό, και γι' αυτό ξεχασμένο, νησί της Κάσου έχει κατά καιρούς αναδείξει πολλά και μεγάλα ταλέντα στον χώρο της θάλασσας. Από μηχανικούς, καπεταναίους και εφοπλιστές, μέχρι ήρωες της Επανάστασης. Από καραβοκύρηδες και ψαράδες, μέχρι εκπληκτικούς μηχανολόγους και καραβομαραγκούς της... μινιατούρας. Τον μαστρο Μιχάλη Φωκά και τις απίστευτες μινιατούρες των μηχανών του σας τον γνώρισα ήδη : http://www.ribandsea.com/face/245-2010-01-25-11-52-57.html Σειρά έχει τώρα ένας άλλος Κασιώτης, ο καπετάν Κώστας Βιντιάδης. Ήταν αρχές του 2009, όταν έκλεισα το ραντεβού μαζί του για μια συνέντευξη και τον επισκέφτηκα στο σπίτι του στο Παλαιό Φάληρο. Καθώς καθόμουν στην αναπαυτική πολυθρόνα του σαλονιού, τα μάτια μου έπεσαν στα ράφια του σύνθετου που φιλοξενούσαν μινιατούρες κάθε είδους. Τρεχαντήρια και βάρκες Συμιακών σφουγγαράδων, δίκοπες κωπηλατικές, βάρκες του Νείλου από την εποχή των Φαραώ, κινεζική τζούνκα, άμαξα με άλογο, εσωτερικό κασιώτικου σπιτιού, παλιό γραμμόφωνο, λατέρνα, λύρες και δοξάρια... Ποια χέρια, ποιες γνώσεις και πόση υπομονή πρέπει να διαθέτει κανείς, αναρωτήθηκα, για να στολίσει τα ράφια ενός σύνθετου με τέτοια αριστουργήματα; Κάπως έτσι λοιπόν άρχισε η συνομιλία μου με τον υπέροχο αυτό καραβομαραγκό της μινιατούρας.
Ιωσήφ Παπαδόπουλος : Καπτά Κώστα, πώς προέκυψε αυτός ο έρωτας για τις κατασκευές μινιατούρων;
Το τρεχαντήρι του καπτα Κώστα Βιντιάδη. Μόνο που σ' αυτό χωράει 
μόλις και μετά βίας... η παλάμη του!Κώστας Βιντιάδης : Από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, θυμάμαι, είχα κλίση στη χειροτεχνία. Χρησιμοποιούσαμε τότε μια σέγα και κάτι ψιλά πριονάκια. Θα πρέπει να τα πρόλαβες κι' εσύ αυτά. Συμπληρωματικά εργαλεία είχαμε μια λίμα και ένα κομμάτι γυαλόχαρτο, αν το βρίσκαμε κι' αυτό. Κάναμε βέβαια ψιλοπράγματα μ' αυτά, τίποτε σημαντικό.
Ι.Π. : Στην Κάσο ξεκινήσατε τα πρώτα σας βήματα;
Κ.Β. : Όχι. Γεννήθηκα το 1943 στο Πορτ Σάϊδ της Αιγύπτου. Σιγά-σιγά αυτή η αγάπη για την χειροτεχνία εξελίχθηκε σε έρωτα. Μου άρεσαν πολύ τα εργαλεία και να φτιάχνω πράγματα με τα χέρια μου. Ο καϋμένος ο πατέρας μου δεν διέθετε βέβαια εργαστήριο, ώστε να πάρτω τη "μαγιά". Μια πένσα, ένα σφυρί, ένα κατσαβίδι, τα κλασσικά δηλαδή εργαλεία υπήρχαν μόνο στο σπίτι μας. Με όλα όμως καταπιανόμουνα. Μου άρεσε και ο ηλεκτρισμός και έχω φάει πολύ ξύλο γι' αυτή μου την αγάπη!
Ι.Π. : Ξύλο; Γιατί; Κάνατε ζημιές;
Το Σάντα Μαρία στο οποίο επέβαινε ο Χριστόφορος Κολόμβος όταν 
ανακάλυψε την Αμερική. Κ.Β. : (Γελάει) Όχι τόσο γιατί έκανα ζημιές, όσο γιατί φοβόντουσαν μήπως καώ! Ούτε το ξύλο όμως στάθηκε ικανό να με σταματήσει! Σιγά-σιγά βέβαια ήρθε η εξέλιξη. Όταν είσαι μικρός δεν ξέρεις πώς να δουλέψεις ένα εργαλείο. Με την πάροδο του χρόνου "παίρνει" το χέρι και γίνεσαι καλύτερος. Ξέχασα να σου πω ότι από το σπίτι μας έβλεπα το κανάλι του Σουέζ και τα πλοία που έμπαιναν σ' αυτό από τη Μεσόγειο. Μπροστά λοιπόν από τα μάτια μου περνούσαν βάρκες, βαπόρια, τα πάντα. Παράλληλα, όταν πήγα για πρώτη φορά με τους γονείς μου στην Κάσο το 1949, σε ηλικία έξι ετών, ήρθα πολύ κοντά με τους ανθρώπους της θάλασσας και τις βάρκες τους.
Ι.Π. : Ζητώ συγγνώμη που διακόπτω, αλλά πήγατε για εγκατάσταση τότε στην Κάσο ή πήγατε "κοζέ"; ("κοζελίες" αποκαλούσαν την εποχή εκείνη τους ξενιτεμένους Κασιώτες που έρχονταν από την Αίγυπτο στην Κάσο για διακοπές).
Κ.Β : "Κοζελίες" είμασταν. Πήγαμε λοιπόν τότε να περάσουμε τις καλοκαιρινές διακοπές, που κράτησαν τρεις μήνες. Το 1952 πήγα και πάλι στην Κάσο με μια αδελφή του πατέρα μου. Ο λόγος ήταν ότι είχα πρόωρη ανάπτυξη και οι γιατροί είχαν συστήσει στους γονείς μου να αλλάξω κλίμα για λίγο καιρό. Είχα αγάπη με τις βάρκες και τη θάλασσα, όπως σου είπα. Το λιμανάκι της Μπούκας στην Κάσο το έχεις ζήσει και το ξέρεις, φαντάσου λοιπόν να είσαι παιδί στη Μπούκα εκείνη την εποχή! Μαζί με τις ζωντανές εικόνες που έτρεχαν μπροστά στα μάτια μου, διάβαζα και κάθε είδος βιβλίου που είχε σχέση με καράβια και κατασκευές.
Η άμαξα του Κώστα Βιντιάδη. Έβαλε το χεράκι της και η κόρη μου 
Ισαβέλλα στην κατασκευή του αλόγου, λέει ο καπτα Κώστας. Το 1959 ο πατέρας μου, που εργαζόταν στη διώρυγα, πήρε τη σύνταξή του. Φύγαμε λοιπόν από την Αίγυπτο και πήγαμε με το "Αχιλλεύς" στη γενέτειρα των γονιών μου, την Κάσο, όπου μπήκα στην πέμπτη τάξη του εξατάξιου τότε γυμνασίου. Φτάσαμε στο νησί τον Ιούλιο του 1959. Όλη η οικοσκευή μας έφτασε στο νησί με ένα τρικάταρτο συριάνικο καίκι. Τον Μάρτιο του 1960, οκτώ δηλαδή μόλις μήνες μετά την επιστροφή του στην Κάσο, ο πατέρας μου πέθανε ξαφνικά από ανακοπή στ' Αρμάθια (τ' Αρμάθια είναι το μεγαλύτερο από τα ερημονήσια που βρίσκονται βορείως της Κάσου). Φύγαμε τότε από το νησί και ήρθαμε στην Αθήνα. Η μητέρα μου έφερε βαρέως τον θάνατο του πατέρα μου και η υγεία της επιδεινώθηκε, με συνέπεια να μπαινοβγαίνει από τότε στα νοσοκομεία. Εγώ δεν μπορούσα να τα καταφέρω μόνος μου και ξαναπήγα στην Αίγυπτο, όπου έμεινα μαζί με μια θεία μου και τελείωσα εκεί το γυμνάσιο. Τρία χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα μου πέθανε και η μητέρα μου σε ηλικία 43 μόλις ετών.
Δόκιμος στο Αντάρες του Κουλουκουντή το 1963.Το 1961 πρωτομπαρκάρισα σε ένα μικρό, αλλά πολύ σύγχρονο για την εποχή εκείνη, καράβι, του θείου μου του Ζαχάρη, που έκανε ταξίδια στη Μεσόγειο. "Φρυδιώτης" ήταν το όνομα του καραβιού και υπηρετούσε σ' αυτό ως υποπλοίαρχος ο αδελφός μου Βασίλης. Εγώ είχα μπαρκάρει σαν δόκιμος. Εκείνη την εποχή δεν βγάζαμε κάποια Σχολή. Συμπληρώναμε τέσσερα χρόνια υπηρεσία, εκ των οποίων τα δύο έπρεπε απαραιτήτως να είναι σε ποντοπόρα πλοία, και έτσι αποκτούσαμε το δικαίωμα να δώσουμε στη συνέχεια εξετάσεις για να πάρουμε το δίπλωμα του ανθυποπλοιάρχου. Έτσι το 1963 έφυγα από το "Φρυδιώτης" και μπαρκάρισα στο "Αντάρες" του Κουλουκουντή που βρισκόταν στη Γένοβα. Πρώτο ταξίδι φορτώσαμε πετρέλαιο στη Ρουμανία και πήγαμε στην Κίνα. Στη συνέχεια το βαπόρι χρονοναυλώθηκε, για να μεταφέρει σιτάρι από την Αυστραλία και τον Καναδά στην Κίνα. Σ' εκείνο το καράβι άρχισα να νοιώθω πόνους στο πέλμα του δεξιού μου ποδιού, και ιδίως στη φτέρνα. Κάποια στιγμή η κατάσταση επιδεινώθηκε και αναγκάστηκα να ξεμπαρκάρω.
Επέστρεψα στην Ελλάδα, όπου και χειρουργήθηκα. Ήταν καλοκαίρι και έπρεπε να μείνω με φασκιωμένο το πόδι ακίνητος επί δύο μήνες! Καταλαβαίνεις τον εκνευρισμό μου. Τότε λοιπόν ξεκίνησα να φτιάχνω την πρώτη μου βάρκα. Διάλεξα μάλιστα να κάνω και δύσκολο πράγμα, ένα κωπηλατικό κανώ από μνήμης, χωρίς να έχω σχέδιο ή φωτογραφία. Λυπάμαι πολύ που δεν το έχω σήμερα...
Ι.Π. : Τι απέγινε;
Στη Ρουμανία, στο χιονισμένο κατάστρωμα του πλοίου Αη Γιώργης των 
Ζαχάρη και Βασιλιά. Κ.Β. : Μου το ζήτησε κάποιος και το χάρισα. Τι να σου πω, έπρεπε να το είχα τώρα εδώ για να μπορείς να το συγκρίνεις με τα υπόλοιπα. Δεν θα έλεγα πάντως ότι ήταν πολύ ωραίο, ήταν όμως ένα σκάφος! Καμμία σχέση βέβαια μ' αυτά που έφτιαξα στη συνέχεια. Το δεύτερο σκάφος που έφτιαξα ήταν ένα γερμανικό σκαρί με τρία άλμπουρα. Αυτό το χάρισα στη γυναίκα του Τσιτσιλιάνη, ο οποίος ήταν καπετάνιος σε ένα άλλο καράβι του θείου μου, και υπήρξε μάλιστα κάποια εποχή και πρόεδρος της Α.Ε.Κ. Στη συνέχεια ο Τσιτσιλιάνης, με τον οποίον είχαμε γίνει φίλοι, αγόρασε το "Achaika Hope" και έγινε εφοπλιστής. Εγώ και άλλοι δύο αδελφοί μου μπαρκάραμε τότε στο καράβι εκείνο για να βοηθήσουμε την κατάσταση. Ο Βασίλης ήταν καπετάνιος, ο Μανώλης υποπλοίαρχος κι' εγώ ανθυποπλοίαρχος.
Στο Achaika Hope το 1969 ως ανθυποπλοίαρχος.Όταν φτάσαμε στη Γαλλία, ο Μανώλης έφυγε όπως-όπως, γιατί είχε προβλήματα με κάτι πέτρες στα νεφρά του. Ανέλαβα λοιπόν εγώ τη θέση του υποπλοιάρχου. Προτού φτάσει ο Βασίλης στην Ελλάδα, εμείς ναυαγήσαμε μεταξύ Κορσικής και Σαρδηνίας! Είχε φοβερή θαλασσοταραχή, το βαπόρι ήταν πολύ παλιό, τα όργανα που είχε... ας μην το συζητήσουμε καθόλου, και πέσαμε έξω. Δεν χάθηκε βεβαίως κανένας, το πλοίο όμως θεωρήθηκε ολικώς απολεσθέν (total loss).... Θυμάσαι τα παλιά πενηντάρικα; Είχαν επάνω την αναπαράσταση μιας τριήρους. Είχα βγάλει λοιπόν ένα σχέδιο από εκείνη την τριήρη και είχα ξεκινήσει τη "ναυπήγησή" της, όσο βρισκόμουν στο καράβι, αλλά δεν την τελείωσα ποτέ...
Ύστερα από μερικές ημέρες, όταν καλμάρισε η θάλασσα, πήγαν βέβαια με τελωνειακούς στο ναυαγισμένο καράβι και μας έφεραν τα πράγματά μας, αλλά η τριήρης ήταν άσχημα "τραυματισμένη". Προσπάθησα να τη συνεφέρω, αποκατέστησα κάποιες ζημιές, αλλά είχα χάσει την διάθεσή μου και την παράτησα...
Ι.Π. : Θέλω να σε ρωτήσω κάτι καπετάνιε. Είπες ότι έβγαλες το σχέδιο της τριήρους απ' το μυαλό σου. Χωρίς σχέδια ή φωτογραφία πώς καταφέρνεις να υπολογίζεις την κλίμακα;
Μινιατούρα κινεζικής τζούνκας.Κ.Β. : Είχα κάποιες πληροφορίες. Πόσα μέτρα ήταν, επί παραδείγματι. Σε άλλα σκάφη που έχω κατά καιρούς φτιάξει, όπως το τρεχαντήρι, πήρα μέτρα ο ίδιος από κάποια τρεχαντήρια που ήταν στο Καλαμάκι. Θα σου πω μάλιστα την ιστορία του τρεχαντηριού, έτσι για να γελάσουμε λίγο. Είχα κάποιο φίλο που μου ζητούσε επίμονα να τον μάθω πώς να φτιάξει κι' αυτός ένα καραβάκι. Του είπα πως χρειάζεται, απλώς, υπομονή κι' επιμονή. Πήρε λοιπόν κάποια κομμάτια ξύλο και κατάφερε να στήσει μια μικρή "Σάντα Μαρία". Μπορεί να μην ήταν τέλεια, αλλά για αρχή ήταν πολύ καλή. Στη συνέχεια, επειδή ο ελεύθερος χρόνος του ήταν πολύ περιορισμένος, τα παράτησε και δεν έφτιαξε άλλο. Μου τηλεφώνησε λοιπόν μια μέρα και μου είπε ότι κάποια κυρία θέλει να της φτιάξω ένα σκάφος για να το δωρίσει στο γιο της, ο οποίος ολοκλήρωνε εκείνη την χρονιά τις σπουδές του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με σκοπό να τοποθετήσει το καραβάκι στο σπίτι που του είχε αγοράσει στη Μύκονο. Του απάντησα ότι δεν αναλαμβάνω να φτιάχνω μινιατούρες και να τις πουλάω και πως ό,τι φτιάχνω το κρατάω για τον εαυτό μου και τους δικούς μου ανθρώπους. Εκείνος ωστόσο επέμεινε, και με παρακάλεσε να δεχτώ το τηλεφώνημα της κυρίας και να της κάνω μια προσφορά, μήπως εκείνη απογοητευτεί και δεν προχωρήσει στην παραγγελία...
Ο σκελετός της Συμιακής βάρκας. Κάπως έτσι ξεκινούν όλα...Πράγματι, ένα κυριακάτικο πρωϊνό ήρθε η κυρία αυτή στο σπίτι μου συνοδευόμενη από μια φίλη της. Την ρωτάω : "Πού θα βάλετε το σκάφος"; Μου λέει : "Σε ένα παράθυρο". Της απαντώ : "Θα πρέπει να το κλείσετε το παράθυρο και να το κάνετε βιτρίνα". "Καλή ιδέα", μου ανταπαντά. "Τι διαστάσεις έχει το παράθυρο"; την ρωτάω στη συνέχεια. "Δεν τις θυμάμαι", μου λέει. "Τα δικά μας στην Κάσο είναι γύρω στους 74 πόντους", της λέω, προσπαθώντας να την βοηθήσω, δείχνοντάς της συγχρόνως με τα χέρια μου το μέγεθος. "Εντάξει", μου λέει εκείνη. "Και τι σκάφος θέλετε"; την ρωτάω και πάλι, αναφέροντας διάφορα ελληνικά σκαριά. "Θα σας έκανε ένα τρεχαντήρι"; "Ας είναι τρεχαντήρι", συμφώνησε η κυρία και με ρωτά : "Πόσο θα στοιχίσει"; "Δεν γνωρίζω να σας πω", της απάντησα, "αλλά θα σας προτείνω το εξής. Θα ξεκινήσω την κατασεκυή του κι' εσείς θα έρθετε εν τω μεταξύ να το δείτε, γιατί όταν κλείσει η κουβέρτα δεν θα μπορείτε να δείτε τι δουλειά έχει γίνει στα ύφαλα του σκάφους ώστε να εντιμήσετε την εργασία μου. Όταν λοιπόν έρθετε και σας αρέσει, το ολοκληρώνω και το παίρνετε".
Μινιατούρα βάρκας του Νείλου την εποχή των Φαραώ.Εκεί μείναμε, κι' εγώ άρχισα τη κατασκευή του τρεχαντηριού. Όσο όμως η κόρη μου Ισαβέλλα έβλεπε το τρεχαντήρι να χτίζεται μπροστά στα μάτια της, άρχισε να στενοχωριέται επειδή μόλις ολοκληρωνόταν κάποιος θα το έπαιρνε! Ευχόταν να μην έρθει η κυρία και, πράγματι, η γυναίκα εκείνη δεν ξαναφάνηκε! Έτσι το τρεχαντήρι έμεινε στο σπίτι μας! Αν ερχόταν και μου το ζητούσε τι θα της έλεγα; Δεν σου το δίνω; Θα ερχόμουν σε πολύ δύσκολη θέση γιατί θα έπρεπε να στενοχωρήσω το παιδί μου...
Ι.Π. : Όσο καιρό ταξίδευες καπτα Κώστα με τα καράβια, έφτιαχνες μινιατούρες;
Ο καπετάν Κώστας Βιντιάδης κρατάει στοργικά την μινιατούρα της 
Συμιακής σφουγγαράδικης βάρκας του.  Κ.Β. : Συνήθως όχι, γιατί ούτε χρόνος περίσσευε ούτε διάθεση. Το μόνο που είχα φτιάξει σε ένα καράβι ήταν ένα πολύ μικρό καρότσι που το έσπρωχνε ένα... ζωντανό καναρίνι! Δεν αστειεύομαι καθόλου! Μου το είχε χαρίσει ο Α΄ μηχανικός και ενώ είχε άπειρα καναρίνια, μου έδωσε ο αθεόφοβος ένα θηλυκό που δεν κελαϊδούσε! Το αγάπησα όμως και ασχολήθηκα πολύ μαζί του. Έφτασα στο σημείο να του σπάω εγώ τα σπόρια για να τα τρώει! Έφτιαξα λοιπόν ένα καροτσάκι και του έμαθα να το σπρώχνει με το ράμφος του! Κάλυπτε εκείνο πέντε έως δέκα εκατοστά απόσταση και σταματούσε. Τότε εγώ του καθάριζα και του έδινα σπόρους, κι' αυτό συνέχιζε το σπρώξιμο! Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, κι' όμως δεν μπορείς να φανταστείς πόσο μπορεί να εξοικειωθεί με τον άνθρωπο αυτό το πουλί και με μια κίνηση που θα κάνεις να καταλάβει τι θέλεις...
Ι.Π. : Τα προβλήματα με το πόδι σας είχαν τελειώσει;
Κ.Β. : Όχι. Επιδεινώθηκε μάλλον το πρόβλημα, παρά επιλύθηκε. Μέχρι που ένας Άγγλος γιατρός μού συνέστησε το 1972 να φύγω απ' τα καράβια, αν δεν ήθελα να γίνει το πρόβλημα χρόνιο. Αποφάσισα λοιπόν να ακολουθήσω τις οδηγίες του, να ξεμπαρκάρω και να μην ξαναταξιδεύσω. Μπορώ να σου πω ότι δεν το μετάνοιωσα ποτέ. Μπόρεσα να κάνω οικογένεια και να δω τα παιδιά μου να μεγαλώνουν.
Ι.Π. : Με τι ασχοληθήκατε έκτοτε;
Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο σε... μικρογραφία!Κ.Β. : Με διάφορες δουλειές. Ανακατεύτηκα σε μια φαρμακαποθήκη, αλλά δεν πήγαμε καλά. Μετά πήγα σε ναυτιλιακό γραφείο και στη συνέχεια στην "Constellation", μια ναυτιλιακή εταιρεία που είχε δημιουργήσει αρχικώς ο Μανώλης Κουλουκουντής, αλλά είχε περιέλθει στη συνέχεια σε δύο υπαλλήλους του. Όταν, αρκετά χρόνια αργότερα, η εταιρεία αυτή πτώχευσε, πήγα στο γραφείο του αδελφού μου Βασίλη, ο οποίος ασχολείται με αγοραπωλησίες πλοίων και ναυλώσεις. Εκεί είμαι μέχρι σήμερα. Κατά την διάρκεια των πρώτων ετών έλειπα τακτικά στο εξωτερικό, γιατί παρακολουθούσα τις φορτοεκφορτώσεις των πλοίων στα διάφορα λιμάνια όπου έπιαναν. Έτσι δεν είχα ελεύθερο χρόνο να ασχοληθώ με τις μινιατούρες. Ξεκίνησα να ασχολούμαι και πάλι μερικά χρόνια αργότερα, και έφτιαξα μια δίκοπη κωπηλατική, παρόμοια με αυτήν που βλέπεις μπροστά σου, τη "Φρύνη". Όμως μου την πήραν. Μέχρι εκεί, μη ρωτάς πώς και γιατί, άσ' το. Μετά έφτιαξα το σκάφος του Νείλου και σταμάτησα.
Το 1979 γεννήθηκε η κόρη μου Ισαβέλλα. Καθώς μεγάλωνε και με παρακολουθούσε να φτιάχνω τα καραβάκια, ζητούσε επίμονα να της δώσω εργαλεία για να με βοηθήσει στην κατασκευή τους! Φοβούμενος όμως πως μπορεί να κοπεί ή να τραυματιστεί, τα έκρυψα όλα και σταμάτησα τις κατασκευές για κάποια χρόνια. Όταν πια μεγάλωσε κάπως η κόρη μου, άρχισα και πάλι να μαστορεύω. Έφτιαξα το πλοίο του Κολόμβου, τη "Σάντα Μαρία", την κωπηλατική, τη κινέζικη τζούνκα...
Ι.Π. : Συνέχισε να σας παρακολουθεί η Ισαβέλλα;
Μινιατούρα εσωτερικού ενός κασιώτικου σπιτιού. Κ.Β. : Τρελλαινόταν να παρακολουθεί! Της άρεσαν και της αρέσουν πολύ οι μινιατούρες, άλλωστε κάποιες από αυτές είναι δικές της δημιουργίες. Το άλογο της άμαξας αυτή με βοήθησε να το φτιάξω, γιατί δεν έβρισκα κάτι έτοιμο στο εμπόριο. Επίσης ασχολήθηκε και με το στόλισμα της μινιατούρας του κασιώτικου σπιτιού. Το δωμάτιο αυτό που βλέπεις είναι πανομοιότυπο με την πρόχειρη τραπεζαρία του σπιτιού της μάνας μου στην Κάσο.
Ι.Π. : Συνεχίζεις ακόμη να ασχολείσαι με τα καραβάκια, καπετάνιε, ή κουράστηκες;
Μινιατούρα παλιού γραμμόφωνου. Κ.Β. : Και βέβαια συνεχίζω! Θα φτιάξω τώρα κάτι που μου έχει ζητήσει ο αδελφός μου ο Μανώλης, και θα είσαι ο πρώτος που θα φωνάξω να το δει όταν το τελειώσω. Θέλει να φτιάξω το ferry boat που είχαμε στην Αίγυπτο και συνέδεε το Πορτ Σάϊδ με το Πορτ Φουάτ. Τα σκάφη εκείνα ήταν "double end", φόρτωναν και ξεφόρτωναν δηλαδή και από τις δύο πλευρές. Πλώρα πρύμα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν υπήρχε σημείο αναφοράς, ώστε να μπορέσω να βγάλω τις διαστάσεις του πλοίου αυτού και να υπολογίσω την κλίμακα για τη μινιατούρα. Το ναυπηγείο που ναυπηγούσε εκείνες τις "παντόφλες" καταστράφηκε στον πόλεμο από τους βομβαρδισμούς και έτσι, ό,τι υλικό υπήρχε χάθηκε. Ο Μανώλης έκανε πολλές προσπάθειες, έβαλε λυτούς και δεμένους, ξεσήκωσε συλλόγους παλαιών εργαζομένων στη διώργυγα και επιτετραμμένους πρεσβειών, και κατάφερε τελικώς να βρει κάποιες παλιές φωτογραφίε. Του έλεγα όμως : "Μανώλη, το σκάφος αυτό δεν το έχω δει ποτέ στη στεριά. Πώς είναι από κάτω; Έχει δύο τιμόνια στην ίδια πλευρά";
Μικροσκοπική πλεκτή καρέκλα με λύρα και δοξάρι.Πέρασε κάμποσος καιρός και κάποια μέρα έμαθε ο αδελφός μου ότι ένα παλιό τέτοιο πλοίο, που το βρήκαν εγκαταλελειμμένο στη λίμνη της Ισμαηλίας, το έβγαλαν στη στεριά και το παράτησαν εκεί. Κάποιος συμμαθητής μου λοιπόν το φωτογράφισε και μου το έστειλε. Το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζω τώρα είναι ότι δεν έχω μια φωτογραφία του πλοίου, που να είναι τραβηγμένη κάθετα στη μέση, ώστε να μπορέσω να υπολογίσω την κλίμακα. Κάνω βέβαια κάποιους υπολογισμούς, από το ύψος των επιβατών που υπάρχουν στις φωτογραφίες, και από το μέγεθος ενός ποδηλάτου που είναι φορτωμένο στο πλοίο. Περιμένω άλλη μια φωτογραφία για να ξεκινήσω.
Ι.Π. : Μένω λοιπόν στην υπόσχεσή σου καπτά Κώστα ότι, μόλις το ολοκληρώσεις ,θα με φωνάξεις να το δω. Αυτό το τρικάταρτο, που βλέπω εδώ, ποιο είναι;
Η βάρκα των Συμιακών σφουγγαράδων.Κ.Β. : Δεν είναι δικό μου. Το έφτιαξε ο μακαρίτης ο Βασιλογιώργης, αλλά μετά τον θάνατό του μπήκε ένας γάτος μέσα στο σπίτι, ο οποίος από την τρομάρα του σάλταρε πάνω στο καίκι και του προξένησε μεγάλες ζημιές! Μου το έφεραν λοιπόν και μου ζήτησαν να το επισκευάσω. Ήταν πολύ δύσκολη δουλειά, πρώτα απ' όλα γιατί δεν μου αρέσει να επεμβαίνω στη δουλειά άλλων, και δεύτερον γιατί δεν μπορούσα να μαντεύσω πώς ακριβώς το είχε φτιάξει ο Βασιλογιώργης ώστε να μπορέσω να το επαναφέρω στην αρχική του κατάσταση. Τιμόνι δεν υπήρχε, καβίλιες δεν είχε, αφαλό δεν είχε, βάση του τιμονιού δεν είχε, σαπόρτο για το πίσω πίκι δεν είχε. Υπήρχαν τα φαλάγγια, οπότε υπέθεσα ότι υπήρχε και η βάρκα, η οποία προφανώς χάθηκε, οι κουπαστές ήταν σπασμένες, το ίδιο και το άλμπουρο.
Ι.Π. : Το έχουν δει οι απόγονοι του Βασιλογιώργη μετά την επισκευή του;
Κ.Β. : Όχι. Μένει να του προσθέσω μια σημαία ακόμη και κάτι ψιλοπράγματα. Ήταν τυχερό όμως να το δεις εσύ.
Ι.Π. : Πώς θα σου φανεί που θα πρέπει τώρα να το επιστρέψεις; Δεν το νοιώθεις λίγο και σαν δικό σου;
Δίκοπη κωπηλατική.Κ.Β. : Και βέβαια το νοιώθω σαν να είναι δικό κου, και θα μου κακοφανεί που θα το αποχωριστώ! Είναι εκπληκτικό κομμάτι άλλωστε. Ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνω εγώ τα δικά μου σκάφη ωχριά μπροστά στον τρόπο με τον οποίο έφτιαξε ο Βασιλογιώργης αυτό! Εκείνος πήρε ένα κούτσουρο και σκάλισε τη γάστρα του σκάφους με το μάτι, χρησιμοποιώντας μόνο ένα σουγιά και μερικά κομμάτια γυαλιού! Εγώ δεν τα σκαλίζω τα δικά μου καραβάκια, απλώς τα ναυπηγώ. Αυτό που κάνω εγώ μπορείς να το κάνεις κι' εσύ, αν θέλεις και προσπαθήσεις. Αυτό που έκανε ο Βασιλογιώργης εγώ δεν μπορώ ας πούμε να το κάνω, ούτε κι' εσύ. Κοίταξε συμμετρία που έχει το σκάφος του. Από όπου και αν το κοιτάξεις, είναι συμμετρικό. Είναι τρομερά δύσκολο να το επιτύχεις αυτό σκαλίζοντας απλώς ένα κομμάτι ξύλο με ένα σουγιά! Τρομερό σκάφος! Λυπάμαι που θα το δώσω, αλλά θα έχω την ευκαιρία να πηγαίνω να το βλέπω εκεί που θα πάει. Όμως είναι αλλοιώς να σηκώνεσαι το πρωί και να το βλέπεις στο ράφι σου! Να σου πω την αλήθεια, καθυστέρησα την επισκευή του για να το έχω εδώ και να το θαυμάζω!
Ι.Π. : Πού είναι το "ναυπηγείο" σου καπετάνιε;
Κ.Β. : Καλή ερώτηση! (γελάει). Έχω ένα χώρο στο υπόγειο, αλλά δεν μπορώ να δουλέψω εκεί γιατί έχει υγρασία και δεν είναι καλό για τα ξύλα. Στο σαλόνι δεν μπορώ επίσης να δουλέψω, γιατί δημιουργείται σκόνη. Το καλοκαίρι λοιπόν δουλεύω στο μπαλκόνι και τον χειμώνα στην κουζίνα! Πρέπει βέβαια να μαζέψω τα εργαλεία όταν φθάνει η ώρα να στρωθεί το τραπέζι για το φαγητό...
Ι.Π. : Είχες ποτέ ατύχημα με κάποιο από τα καραβάκια σου;
Συγκρίνετε το μέγεθος της πλεκτής καρέκλας με τα δάκτυλα του 
κατασκευαστή της!Κ.Β. : Δεν έλειψαν τα ατυχήματα. Θυμάμαι κάποτε, που μέναμε στην Κυψέλη, είχα τοποθετήσει το σκάφος του Νείλου πάνω σ' ένα ράφι με ανεβασμένο το πανί του. Η γυναίκα μου είχε ανοίξει δύο αντικρυστά παράθυρα για να αεριστεί το σπίτι, όταν ένα ξαφνικό ρεύμα αέρα φούσκωσε τα πανιά του σκάφους και το πέταξε στο πάτωμα, δημιουργώντας μια τρύπα στα πλευρά του! Είμασταν έτοιμοι να πάμε σε κάποια ταβέρνα, θυμάμαι, αλλά εγώ θα προτιμούσα χίλιες φορές να έμενα στο σπίτι προκειμένου να επισκευάσω τη ζημιά! Ή έφαγα ή δεν έφαγα εκείνο το βράδυ, το ίδιο ήταν!
Όταν αποχαιρέτησα την οικογένεια Βιντιάδη και πάτησα το κουμπί του ανελκυστήρα που θα με προσγείωνε στην πεζή πραγματικότητα του ισογείου, θυμήθηκα τις προσπάθειες των Κασιωτών "μετρ" καραβομαραγκών της μινιατούρας στα μέσα της δεκαετίας του '80. Αναπόλησα την διακαή επιθυμία τους για συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις στο εξωτερικό, και θύμωσα στη σκέψη της ταφής των ελπίδων τους από τους μετέπειτα ανεγκέφαλους διαχειριστές της εξουσίας. Τώρα, δεν είχα παρά να περιμένω με αγωνία την ολοκλήρωση της αιγυπτιακής "παντόφλας"..
 
Διαβάστε Περισσότερα...

Παρασκευή 25 Ιουνίου 2010

Κάσος στο σταυροδρόμι της ψυχής (β μερος)




Περιπλιανιέται και φωτογραφίζει ο  δημοσιογράφος Ιωσήφ Παπαδόπουλος 



Μια διαδρομή που πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε με το σκάφος σας, πριν φύγετε απ' την Κάσο, είναι ο περίπλους τού νησιού. Φροντίστε να έχετε επάρκεια σε καύσιμα, και επιχειρήστε τον κύκλο ξεκινώντας κατά προτίμηση δεξιόστροφα. Το νότιο τμήμα τής Κάσου ζει στούς δικούς του ρυθμούς, χωρίς οικισμούς και δρόμους. Με σπηλιές, γεράκια και αγριοπερίστερα που κρύβονται σε σχισμές απόκρημνων βράχων. Με τον αέρα να κατρακυλά απ' τις βουνοκορφές και να σέρνει το δικό του τρελλό χορό με το κύμα. Ενας τόπος ευλογημένος, άγριας ομορφιάς, που κλέβει και τα τελευταία υπολείμματα τής ψυχής. Με τον μεγάλο φυσικό κόλπο τής Χελάτρου, το Αυλάκι, τα Όμπατα, τα Θυρά, τη Χράμπα. Την απεραντωσύνη τού βαθυγάλανου Λιβυκού, τούς χοχλιούς (σαλιγκάρια τής θάλασσας) και τις παντελίες (πεταλίδες) που με δυσκολία θα εγκαταλείψουν το σφιχταγκάλιασμά τους με τα βράχια κάτω από την πίεση τού μαχαιριού.
Αν θελήσετε να αγκυροβολήσετε, αποφύγετε να το κάνετε αρόδου. Στο νότιο τμήμα τής Κάσου τα νερά, σε πολλά σημεία, είναι απότομα και βαθειά. Προτιμήστε να φουντάρετε το σίδερο σε βάθος που μπορείτε να ελέγξετε, και δέστε μια πρυμάτσα, καλού κακού, σε κάποιο βράχο τής παραλίας. Φαντασθείτε τι θα συμβεί αν έχετε αγκυροβολήσει αρόδου, η άγκυρα ξεσκαλώσει, το σκάφος ξεσέρνει, και ο κινητήρας, για κάποιο λόγο, αρνείται να πάρει μπρος! Στο σημείο που θα είστε, ούτε αν καλέσετε απ' το vhf θα σάς ακούσουν, ούτε τα κινητά τηλέφωνα έχουν σήμα! Ας είσαστε τουλάχιστον σίγουροι, αν συμβεί κάτι, ότι πατάτε στη στεριά και δεν αρμενίζετε ξυλάρμενοι προς την Αίγυπτο ή τη Λιβύη!

Το πιο απάνεμο αραξοβόλι πάντως στις νότιες ακτές τής Κάσου είναι το Βαθύ Αυλάκι. Είναι ουσιαστικά ο τελευταίος κόλπος, μετά τον κόλπο τής Χελάτρου, καθώς πλέετε δυτικά. Η ανυπαρξία ψηλών βουνών πίσω από τον όρμο αυτό, δεν ευνοεί το σχηματισμό "κατεβασιάς" και, συνεπώς, ο Μαίστρος είναι πιο ήπιος, σε σημείο που θα σάς επιτρέψει να σύρετε το σκάφος σας ακόμη και μέχρι την παραλία. Αφήνοντας πίσω σας το Βαθύ Αυλάκι θα μπείτε στο πιο δύσκολο ισως τμήμα τής διαδρομής. Το ανέβασμα τού κάβου Αυλάκι και το πέρασμα μεταξύ τών βραχονησίδων Κούρικα και Πλάτης. Όταν καβατζάρετε τα νησιά αυτά θα πάρετε τον καιρό δευτερόπρυμα και θα μπείτε στην τελική ευθεία τής επιστροφής σας στο Φρυ. Προσοχή μόνο στα ψηλά αντιμάμαλα, μέχρις ότου πλησιάσετε στην περιοχή τού Αντιπέρατου και τού Αγ. Κωνσταντίνου, οπότε το φυσικό "τείχος" τών Αρμαθιών και τής Μακράς θα εξομαλύνει την κατάσταση.
Το Πόλι υπήρξε η αρχαία πρωτεύουσα τής Κάσου και έχουν βρεθεί εδώ ίχνη ακροπόλεως και αρχαίοι τάφοι. Πάνω από την είσοδο ενός ανεμόμυλου βρέθηκαν επίσης εντοιχισμένο μαρμάρινο ανάγλυφο, που παριστάνει τον Απόλλωνα ή κάποιον έφηβο, καθώς μαύρα και ερυθρά αγγεία, λήκυθοι και επιτύμβιοι λίθοι. Η θέα τών άλλων οικισμών τής Κάσου από δω είναι πανοραμική. Τα στενά ανηφορικά δρομάκια, που χάνονται ανάμεσα στα ασπρισμένα σπίτια, είναι σημείο αναφοράς για τούς ρομαντικούς. Το Πόλι είναι ο λιγότερο διαφημισμένος οικισμός τής Κάσου και ο λιγότερο δημοφιλής, ίσως λόγω τής απόστασης που τον χωρίζει από τη θάλασσα. Εχει όμως, χωρίς αμφιβολία, το δικό του χρώμα, με τα περιποιημένα σπίτια του, τα αμπέλια, τις ροδιές, τα σύκα του, τη γλυκειά μοναξιά του. Ο ασφάλτινος δρόμος ξεκινάει από δω για να καταλήξει στο μοναστήρι τού Αη Μάμα, αφού περάσει πρώτα από τη διασταύρωση προς το ξωκκλήσι τής Αγίας Κυριακής που κατέχει τα πρωτεία από άποψη θέας.
Τέσσερα χιλιόμετρα είναι η απόσταση από το Πόλι μέχρι τον Αη Μάμα, με το δρόμο να ανηφορίζει στις πλαγιές τού βουνού και τα χωριά τής Κάσου να φαίνονται από ψηλά σαν από αεροπλάνο! Προσέξτε πολύ στην τελευταία δεξιά στροφή, αμέσως μόλις φτάσετε στο ψηλότερο σημείο τής διαδρομής και αρχίσετε να κατηφορίζετε. Το σημείο εκείνο ονομάζεται "αγέρας" και αν τολμήσετε να αγνοήσετε τις προειδοποιήσεις, μπορεί να βρεθείτε μπροστά σε πολύ δυσάρεστες εκπλήξεις! Πολλά δίτροχα έχουν παρασυρθεί από τον αέρα στο σημείο εκείνο, μαζί με τούς αναβάτες τους, ενώ ακόμη και οι οδηγοί τών αυτοκινήτων πρέπει να περνούν αργά και με ιδιαίτερη προσοχή!
Το μοναστήρι τού Αη Μάμα βρίσκεται, κυριολεκτικώς, σε ένα φυσικό μπαλκόνι πάνω απ' το Λιβυκό. Η τοποθεσία κρύβει απίστευτη ενέργεια, με τον επισκέπτη να μένει άφωνος και εκστατικός μπροστά στη θέα τού ήρεμου αλλά και άγριου συνάμα τοπίου. Το βλέμμα βυθίζεται στο απέραντο γαλάζιο, που μοιάζει να ταξιδεύει προς την Όστρια, υπακούοντας στα προστάγματα ενός τρελλαμένου Μαίστρου που κατηφορίζει ουρλιάζοντας από τις βουνοκορφές τού Κάψαλου και τού Πρίωνα, και πέφτει με ορμή στην υγρή επιφάνεια, αναγκάζοντας το νερό να στριφογυρίζει και να υψώνεται σαν μια παράξενη δέηση προς τον Δημιουργό.
Φύλακας άγγελος τού Αη Μάμα είναι μια απίστευτη γυναίκα. Η Καλλιόπη Ζούλη, περισσότερο γνωστή στην Κάσο σαν "Μαυρίνα". Η γυναίκα αυτή διατηρεί, με το προσωπικό ενδιαφέρον και το αστείρευτο κουράγιο της, ολόκληρο το χώρο τού μοναστηριού πεντακάθαρο και πλήρως εξοπλισμένο και "ετοιμοπόλεμο". Είναι πράγματι απορίας άξιο, πώς είναι δυνατόν, ένας χώρος ο οποίος τον περισσότερο χρόνο μένει κλειστός, να διατηρείται τόσο καθαρός και λειτουργικός! Ο επισκέπτης, ακριβώς όπως στον Αη Γιώργη, μπορεί να μείνει εδώ και να διανυκτερεύσει. Υπάρχουν κρεββάτια, στρώματα και κουβέρτες. Μην απορείτε για τις κουβέρτες. Το βράδυ στον Αη Μάμα το κρύο είναι αισθητό, ακόμη και τον Αύγουστο! Το μοναστήρι τού Αη Μάμα γιορτάζει στις 2 Σεπτεμβρίου και, όπως συνηθίζεται στην Κάσο, γίνεται κι' εδώ μεγάλο πανηγύρι, με τον Μητροπολίτη Καρπάθου Κάσου να προίσταται τής Θείας Λειτουργίας.
Θα πρέπει πάντως, αν έχετε σκοπό να διανυκτερεύσετε εδώ, να ζητήσετε πρώτα το κλειδί κάποιου κελλιού από τη Μαυρίνα, που μένει στο Πόλι ( 22450 41037 ). Μπορείτε επίσης να κάνετε χρήση τών σκευών τής πλήρως εξοπλισμένης κουζίνας, που διατηρείται χάρις στο ενδιαφέρον τής Μαυρίνας (το κλειδί είναι συνήθως πάνω στην πόρτα), και να προετοιμάσετε ένα πρόχειρο φαγητό με τα τρόφιμα που θα έχετε φροντίσει να φέρετε μαζί σας. Υπάρχει κι' εδώ λασία με βρόχινο νερό, το οποίο μάλιστα φημίζεται για την καθαρότητά του, σε σημείο που οι Κασιώτες δεν έχασαν την ευκαιρία να πάει χαμένη και σκάρωσαν αυτοσχέδιες μαντινάδες, όπως η ακόλουθη.
" Τού Αη Μάμα το νερό, βρέχει δε βρέχει, τρέχει
κι' αυτός που θα ξενητευθεί παρηγοριά δεν έχει".
Θα σάς υπενθυμίσω, προτού φύγετε, να κλείσετε καλά την πόρτα τής κουζίνας, να κλειδώσετε το κελλί στο οποίο θα διανυκτερεύσετε, και να παραδώσετε το κλειδί στη Μαυρίνα. Η Μαυρίνα έχει φροντίσει βεβαίως για όλα και δεν απαιτεί ποτέ τίποτε και από κανένα. Υπάρχουν ξύλα για τη φωτιά, σίκλα (μικρός μεταλλικός κουβάς με το οποίο βγάζουν το νερό από τη λασία), όλος ο εξοπλισμός τής κουζίνας, μπρίκια, πιάτα, τηγάνια και κατσαρόλες όλων τών μεγεθών, κουταλομαχαιροπήρουνα, ποτήρια, γκαζάκια με λάμπες θυέλλης, μέχρι καφές, ζάχαρη, ρύζι, τσάϊ, οδοντογλυφίδες και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει το μυαλό τού αθρώπου! Αν λοιπόν αφήσετε ένα φακελλάκι καφέ ή ζάχαρη, ή τις πατάτες και τα κρεμμύδια που τυχόν θα περισσέψουν, θα διευκολύνετε την κατάσταση και θα φανείτε αντάξιοι τής υπέροχης φιλοξενίας τού Αη Μάμα και τής Μαυρίνας...
Το Αρβανιτοχώρι απέχει από το Φρυ λιγότερο από δύο χιλιόμετρα. Είναι το χωριό με τα δύο πρόσωπα. Τα καλοδιατηρημένα Κασιώτικα αρχοντικά και καπετανόσπιτα, και λίγο πιο κει τα ερείπια. Οι πράσινες αυλές, αλλά και η καταστροφή που άφησαν πίσω τους οι θεομηνίες τών δεκαετιών τού '80 και τού '90. Μην παραλείψετε, αν περάσετε βράδυ από δω, να δοκιμάσετε τα σουβλάκια που ψήνονται στη μικρή υπαίθρια ψησταριά, εκεί που στενεύει ο δρόμος αριστερά, μπαίνοντας στη μικρή πλατεία τής Μαρούκλας. Θέλετε δεν θέλετε άλλωστε, θα σάς σταματήσει η μυρωδιά! Στο Αρβανιτοχώρι ορθώνεται το πιο όμορφο και επιβλητικό ίσως καμπαναριό τής Κάσου. Το καμπαναριό τής εκκλησίας τού Αη Δημήτρη.
Η Αγία Μαρίνα, που υπήρξε παλαιότερα πρωτεύουσα τής Κάσου, είναι ο μεγαλύτερος οικισμός τού νησιού και οι συνοικίες της απλώνονται στην κορυφή τών λόφων πάνω από το Φρυ. Κάποιες από αυτές αγναντεύουν το ανατολικό Κρητικό και τ' Αρμάθια, κάποιες άλλες την Κάρπαθο και τούς υπόλοιπους οικισμούς τής Κάσου. Υπάρχουν κι' εδώ μερικά εμπορικά καταστήματα και καφενεία, αν και είναι ελάχιστα σε αριθμό μπροστά σ' αυτά που υπάρχουν στο Φρυ.
Περνώντας τα δυτικά όρια τού οικισμού, πίσω από την εκκλησία τού Αγίου Φανουρίου, ένα μονοπάτι οδηγεί στο σπήλαιο τής Ελληνοκαμάρας. Πρόκειται για σπήλαιο τής παλαιολιθικής εποχής, η είσοδος τού οποίου είναι οχυρωμένη με τείχος που χρονολογείται από τον δεύτερο ή τρίτο αιώνα, και αποτελείται από τεράστιους μονοκόμματους λίθους πάχους 1,5 μέτρων. Εικάζεται ότι το σπήλαιο τής Ελληνοκαμάρας υπήρξε τόπος λατρείας. Σε πιο πρόσφατες εποχές χρησίμευσε σαν καταφύγιο, καθώς έχει κανείς από αυτό την δυνατότητα να ελέγχει μεγάλο μέρος τής γύρω περιοχής, ενώ η είσοδος τού σπηλαίου δεν είναι ορατή, παρά μόνο αν πλησιάσει κανείς πολύ κοντά. Μέσα στο σπήλαιο έχει ανακαλυφθεί Γραμμική Γραφή Α' και Β΄, ενώ οι πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στο φως διάφορα ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και νομίσματα τα οποία εκτίθενται στο μουσείο τών Χανίων Κρήτης.
Αλλο ένα σπήλαιο όμως είναι σημαντικό, αν και η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος και προστασίας εκ μέρους τών αρμοδίων, απειλεί τον σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό του διάκοσμο με εξαφάνιση! Ευτυχώς που η πρόσβαση σ' αυτό είναι σχετικώς δύσκολη και ο εντοπισμός τής εισόδου του σχεδόν αδύνατη, αν δεν επιδειχθεί σ' αυτόν που θέλει να το επισκεφθεί η ακριβής τοποθεσία του. Το σπήλαιο βρίσκεται δυτικά και κάτω από το λόφο τού Προφήτη Ηλία, αλλά η σχετική πινακίδα παραμένει σε λάθος σημείο, αποπροσανατολίζοντας τον επισκέπτη! Δυστυχώς, κάποιοι ανεγκέφαλοι, θέλοντας ίσως να καμαρώσουν ότι "ήταν κι' αυτοί εκεί", ή για να στολίσουν κάποια γωνία τού σπιτιού ή τού γραφείου τους, αφαιρούν κομμάτια από τούς σταλακτίτες, καταστρέφοντας σε μια στιγμή αυτό που η Φύση χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια για να δημιουργήσει...
Ο οικισμός τής Παναγίας μονοπωλεί σχεδόν το ενδιαφέρον τών επισκεπτών τού καλοκαιριού με το πανηγύρι τού Δεκαπενταύγουστου. Δύο μέρες κρατάει η γιορτή και όμοιά της δεν έχει ίσως να επιδείξει ολόκληρη η Ελλάδα! Μια παράδοση που οι ηλικιωμένοι Κασιώτες προσπαθούν να μεταλαμπαδεύσουν στούς νέους τού νησιού. Όλοι είναι παρόντες, και οι εθελοντές, γυναίκες, άνδρες και παιδιά, βοηθούν ώστε να είναι όλα έτοιμα την ημέρα τής μεγάλης γιορτής. Οι γυναίκες καθαρίζουν τις πατάτες, τα κρεμμύδια, τη ζύμη για τα κεφτεδάκια και τούς ντουρμάες, ράβουν τα μπουστιά. Οι άνδρες σκεπάζουν τις αυλές με τεράστιες τέντες από καραβόπανο, βάζουν φωτιά κάτω από τα μεγάλα μαντροκάζανα, κόβουν και ψήνουν το κρέας, το πιλάφι, τούς ντουρμάες και τις πατάτες. Τα πειράγματα δίνουν και παίρνουν, ενώ οι πρώτοι μεζέδες και οι μπύρες δίνουν κουράγιο στούς εργάτες για τη συνέχεια. Οι νεαροί μεταφέρουν τον πάγο για τα αναψυκτικά και τις μπύρες, στήνουν τα τραπέζια και τούς πάγκους. Ολοι είναι σε εγρήγορση.
Μετά το τέλος τής Θείας Λειτουργίας, και την έκθεση τής εικόνας τής Παναγιάς στο προαύλιο τού ναού, πάνω από δύο χιλιάδες προσκυνητές θα αρχίσουν να στριμώχνονται για να πάρουν θέση στη σάλα όπου θα προσφερθεί το φαγητό. Ρύζι βρασμένο στο ζωμό τού κρέατος πασπαλισμένο με κανέλλα, κρέας, ντουρμάες και χονδροκομμένες πατάτες τηγανητές, "στολισμένες" με χονδρό αλάτι απ' τ' Αρμάθια. Ενα πιάτο που θα το ζήλευαν ακόμη και τα καλύτερα εστιατόρια! Και μετά αρχίζουν οι λύρες, τα λαούτα, οι μαντινάδες, η σούστα κι' ο ζερβός, που θα κρατήσουν μέχρι τις πρωϊνές ώρες! Και την άλλη μέρα πάλι τα ίδια! Και να οι μεζέδες με τα κεφτεδάκια, να τα μπουστιά, τα συκωτάκια και το κρασί να έχουν την πρωτοκαθεδρία.
Εκεί που κάθεται ο Νεκτάριος, η γρήγορη κατανάλωση μπύρας και τα "απομεινάρια" τού πρώτου γλεντιού δεν θα αργήσουν να φέρουν τις πρώτες αυτοσχέδιες μαντινάδες στα χείλη όσων συμμετέχουν. Θα τούς τραβήξουν έξω, σχεδόν με τη βία, για να συνεχίσουν το ξεφάντωμα στην αυλή, όπου θα μαζευτούν όλοι μετά το φαγητό. Ενα γλέντι που θα κρατήσει όλη την ημέρα, μέχρι το επόμενο χάραμα, ανάμεσα σε μεζέδες, πειράγματα, κεράσματα και κατανάλωση μπύρας και κρασιού.
Και η παλιά φρουρά τών λυράρηδων, σαν ένα τάμα ανεξήγητο, τα ίχνη τού οποίου χάνονται στο χρόνο, θα παίξει μπροστά στην ανοικτή πόρτα τού ναού, με φόντο τη στολισμένη εικόνα τής Παναγιάς. Παίζουν για να την καλοκαρδίσουν, θαρρείς, να τη διασκεδάσουν στη γιορτή της! Κι' εκεί, μπροστά τους, κάτω από τούς ήχους τής λύρας τού Δημήτρη Περσελή και τών λαούτων τού ανηψιού του Γιώργου Περσελή και τού Μανώλη Σκαρβέλη, στήνεται ένα δεύτερο γλέντι. Δυο αυλές, δυο γενιές, δυο γλέντια! Χώρια, θαρρείς, αλλά και μαζί. Όλοι μαζί για την Παναγιά και την Κάσο, που σε πείσμα αυτών που ξεχνούν, αδιαφορούν και θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό τής αυτοπροβολής και τών μικροσυμφερόντων τους, διατρανώνει την επιθυμία της να ζήσει μέσα από τις παραδόσεις της.
Ας μιλήσουμε όμως τώρα λίγο για... φαγητό! Η κασιώτικη κουζίνα χαρακτηρίζεται από μια ποικιλλία που ξεπερνά κατά πολύ όσα συνήθως παράγει ένας μικρός και άγονος τόπος. Η επαφή τών κατοίκων τού νησιού με τον έξω κόσμο (Κρήτη, λοιπά Δωδεκάνησα, αστικά κέντρα, Αίγυπτος, Αμερική, Μ. Ασία, Ιταλία, Κωνσταντινούπολη, επιρροές από ξενιτεμένους ναυτικούς) έδωσαν στη κουζίνα της συνταγές που δύσκολα συναντά κανείς ακόμη και σε πολύ μεγαλύτερα νησιά.
Όπως άλλωστε και όλες οι κουζίνες τής περιοχής, η πρώτη, και ίσως η πιο κυρίαρχη επιρροή, αφορά τη γενικότερη συνήθεια που συναντάται στις περισσότερες κουζίνες τής Ανατ. Μεσογείου, και έχει να κάνει με το «γέμισμα». Γεμιστό αρνί για το Πάσχα, αλλά και γεμιστό κοτόπουλο ή γαλοπούλα για άλλες περιστάσεις, με γέμιση που ονομάζουν εδώ «πασπαρά» (ρύζι, κρεμμύδι, συκώτι, μπαχαρικά, ντομάτα, κ.λπ.). Ακόμη, στην Κάσο, και ιδίως στο πανηγύρι τού Δεκαπενταύγουστου, μαζί με τα μικροσκοπικά κεφτεδάκια, μαγειρεύουν και τα λεγόμενα "μπουστιά". Γεμιστά εντόσθια με συκώτι, ρύζι και μπαχαρικά, που τα ράβουν και τα ψήνουν στα μαντροκάζανα.
Στην Κάσο θα έχει επίσης ο επισκέπτης την ευκαιρία να γευτεί γεμιστά ζαρζαβατικά, νηστίσιμα ή με κιμά, ακόμη και γεμιστούς ανθούς κολοκυθιών, τα «κολοκυθοπούλια». Στην κατηγορία αυτή ανήκουν φυσικά και οι θρυλικοί κασιώτικοι "ντουρμάες" (ντολμαδάκια). Ίσως τα νοστιμότερα και σίγουρα τα... μικρότερα που μπορεί να συναντήσει κανείς στον κόσμο! Μπορεί ακόμη να δοκιμάσει λαχανοπίτια, γεμιστά γλυκά, «τούρτες» τού Πάσχα, πιτάκια με γέμιση ανθότυρο και μπαχαρικά, «μοσχοπούγκια» με γέμιση από αμύγδαλα και καρύδια, ξυλικόπιτες και άλλα.
Είναι πολύ πιθανό η κουζίνα τής Κάσου να επηρεάσθηκε από την ιταλική, γιατί στην Κάσο μαγειρεύουν φαγητά όπως το «φακόρυζο». Εδώ αξίζει να μνημονεύσω τις εκπληκτικές κασιώτικες «μακαρούνες» (ζυμαρικά που φτιάχνονταν παλιά στο χέρι) και σερβίρονται με καβουρντισμένο κρεμμύδι και «σιτάκα». Φαγητό των βοσκών, που φτιάχνει αρκετά συχνά και κάθε Κασιώτισσα στην κουζίνα της, χρησιμοποιώντας όμως πια τις πένες τού εμπορίου. Το φαγητό αυτό μοιράζεται κατ' εξαίρεση σαν κοινό γεύμα στο πανηγύρι του Χριστού (λόγω νηστείας) στις 6 Αυγούστου.
Η μακρόχρονη παρουσία πολλών Κασιωτών στην Αίγυπτο, πλούτισε την κουζίνα τού νησιού με πικάντικες γεύσεις και εξωτικά φαγητά. Αυτό όμως που τελικά φαίνεται να κατασταλάζει είναι οι διάφορες έμμεσες προσμίξεις στο πιλάφι, στις σούπες κ.λπ. Πολλά αιγυπτιακά φαγητά, όπως η «μολοχία» και η «ταχινία», μαγειρεύονται ακόμη σε πολλά κασιώτικα σπίτια, κυρίως αυτά τών Κασιωτών τής Αιγύπτου ή σε συγκεκριμένα εστιατόρια τού νησιού.
Όπως σε κάθε νησιώτικη κουζίνα, έτσι κι εδώ έχουν σημαντική θέση τα φαγητά που γίνονται με θαλασσινά. Χαρακτηριστικότερο ίσως όλων ο γεμιστός σκάρος, ο σκάρος γιαχνί στην κατσαρόλα, και το «σουπιοπίλαφο», που μαγειρεύεται με μελάνι φρέσκιας σουπιάς! Ίσως ένα από τα πιο... μαύρα πιάτα στην παγκόσμια κουζίνα, αλλά και από τα πιο νόστιμα!
Αξίζει ακόμη να μνημονεύσω τις «κουλούρες», τα τραγανά διπλοφουρνιστά κουλούρια, κατάλληλα για κολατσιό, καφέ ή τσάι, και τα "λαχανοπίτια". Δεν θα μπορούσα ακόμη να μην πω, δύο λόγια έστω, για το «ροΐκιο». Το είδος εκείνο αγριόχορτου που οφείλει το όνομα του στην ομοιότητά του με το ραδίκι, που το μαζεύουν οι Κασιώτες με πολύ κόπο και το βάζουν στην «άρμη», για να μαγειρευτεί μετά από καιρό, κυρίως σαν «ροΐκιο γιαχνί». Το χόρτο αυτό έχει στενή συγγένεια με το "σταμναγκάθι" τής Κρήτης. Αλλά και μένουλες παστώνουν στη Κάσο, και τις σερβίρουν με λάδι και λεμόνι. Χαρακτηριστικά κασιώτικα τυριά είναι το αλμυροτύρι, η «ελαϊκή» και η «σιτάκα», που φτιάχνουν οι βοσκοί από γάλα αιγοπροβάτων.
Την κουζίνα του νησιού πλουτίζουν σίγουρα, με τη φαντασία αλλά και τις γνώσεις τους, εκτός από τις νοικοκυρές, και οι επαγγελματίες μάγειροι τών καραβιών και τών εστιατορίων τής Αμερικής, οι οποίοι προσφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους όταν βρίσκονται στο νησί, κυρίως δε στην οργάνωση τών κοινών γευμάτων τών προσκυνητών στα πανηγύρια τών αγίων και στους γάμους, όπου πρέπει να ετοιμασθεί φαγητό, πολλές φορές για περισσότερους από χίλιους προσκυνητές ή καλεσμένους.
Όλες λοιπόν οι προσμίξεις συναντώνται μέσα στο πιάτο αυτό που περιέχει λίγο απ' όλα: νοστιμότατο κόκκινο πιλάφι, βρασμένο με το ζωμό τού κρέατος και πασπαλισμένο με κάνελλα, ντουρμάες, πατάτες τηγανητές και κρέας, πολλές φορές κομμένο σε φέτες που στο κόψιμο και το σερβίρισμα συναγωνίζεται τα καλύτερα εστιατόρια...
Αν ποτέ βρεθείτε στην Κάσο, προσπαθήστε να επισκεφθείτε τις στάνες τών βοσκών της, τα «μιτάτα». Εκτός από τα τυριά που προανέφερα, αν είστε τυχεροί θα δοκιμάσετε «δρύλλα» (αγνό καϊμάκι), ή και νοστιμότατες κρέμες από αλεύρι («αλευρά» ή «αλευρόαλη»). Νοστιμότατο αλλά και σπανιότατο είναι και το βούτυρο της Κάσου, το λεγόμενο «καούλι». Είναι κατεργασμένο καϊμάκι που ο βοσκός επεξεργάζεται μέσα σε ειδική θήκη δέρματος. Είναι τόσο νόστιμο ώστε η λαϊκή μούσα δεν παραλείπει να το εκθειάσει:
«Ω βούτυρε κασιώτικε, σαν είσαι με το μέλι
τίνος θα σε προσφέρουσι να πει πως δε σε θέλει».
Αυτή είναι λοιπόν η Κάσος ή Αλός Άχνη ή Αστράβη. Ενας φωτεινός βράχος ριγμένος στη θάλασσα, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι στο Αιγαίο. Με τις παραδόσεις και τα έθιμά της. Τούς ντουρμάες και τα πανηγύρια της. Τ' Αρμάθια, τούς φιλόξενους κατοίκους της, τη δυνατή μορφή τής Μαυρίνας και τον Αη Μάμα.

Η Κάσος που, όπως είπε κάποτε ο Νικόλας Μαστροπαύλος, "όταν φτάνει κανείς για πρώτη φορά σ' αυτήν απορεί γιατί την αγαπούν τόσο πολύ οι κάτοικοί της, και όταν φεύγει απορεί γιατί την αγάπησε κι' ο ίδιος"! Η Κάσος που παραμελείται συστηματικά από την Πολιτεία, χωρίς να τής αξίζει.
Όπως το Καστελλόριζο, η Γαύδος, η Κίναρος, τα Αντικύθηρα, το Αγαθονήσι, ο Αη Στράτης. Και ίσως έρθει κάποτε η μέρα που η Ελληνική Πολιτεία θα διεκδικεί την ελληνικότητα αυτών τών νησιών, ακριβώς όπως κάνει τώρα υποκριτικά για τη Μακεδονία, και κανείς δεν θα τη πιστεύει...
Διαβάστε Περισσότερα...

Κυριακή 20 Ιουνίου 2010

Κάσος στο σταυροδρόμι της ψυχής (α μερος)

"Η Κάσος είν' μικρό νησί στο νότιο Αιγαίο,
πρώτη στο γλέντι, στο χορό, στο χάρτη τελευταίο".




Περιπλανιέται και φωτογραφίζει ο δημοσιογράφος Ιωσήφ Παπαδόπουλος
http://www.ribandsea.com/


Μ' αυτό και άλλα παρόμοια δίστιχα και αυτοσχέδιες μαντινάδες οριοθετούν οι Κασιώτες λυράρηδες και τραγουδιστάδες την ιδιαίτερη πατρίδα τους στον τόπο και το χρόνο. Γιατί, πράγματι, η Κάσος μοιάζει μ' ένα μικρό καράβι που ταξιδεύει στην άκρη τού νοτιοανατολικού Αιγαίου, ανάμεσα στην Κρήτη και την Κάρπαθο, παλεύοντας με τις αφρισμένες κορφές τών κυμάτων τού ανατολικού Κρητικού, τού Καρπάθιου και τού Λιβυκού πελάγους. Με έκταση 64 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 900 περίπου ψυχές να την κατοικούν το χειμώνα, η Κάσος, όπως και τα άλλα μικρά ακριτικά νησιά τού ανατολικού Αιγαίου, αντιστέκεται σε πείσμα τών καιρών, τής Κρατικής αδιαφορίας και τής ανίατης ιστορικής αμνησίας επίορκων πολιτικών, ζώντας με τα ήθη και τις παραδόσεις της.

Η ιστορία τής Κάσου χάνεται στα βάθη τών αιώνων. Ο Όμηρος αναφέρει στην Ιλιάδα ότι η Κάσος, μαζί με άλλα νησιά τής Δωδεκανήσου, έλαβε μέρος σ' εκείνη τη μεγάλη πολεμική σύρραξη με δικά της "βαθειά" πλοία. Τη μεγάλη αυτή ναυτική ιστορία μεταφέρει η Κάσος μέχρι και τις μέρες μας, με ικανό αριθμό εμπορικών πλοίων να ανήκουν ακόμη σε Κασιώτες εφοπλιστές. Είναι αξιοσημείωτο ότι στην Κάσο υπήρχαν δύο ταρσανάδες, όπου εναυπηγούντο καίκια και μεγάλα ιστιοφόρα πλοία, κυρίως κατά τη διάρκεια τού 18ου αιώνα, αλλά λειτουργούσε και ιδιωτική σχολή εμποροπλοιάρχων! (στοιχεία από το υπό έκδοση βιβλίο τού Μιχ. Σκουλιού με τίτλο "Τα ξύλινα καράβια τής Κάσου"). Οι Κασιώτες καραβοκύρηδες ταξίδευαν με τα καίκια και τα μεγάλα ιστιοφόρα καράβια τους στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τις ακτές τής Μ. Ασίας, μεταφέροντας εμπορεύματα και αποκομίζοντας χρήματα και ναυτικές εμπειρίες.

Η Κάσος δεν έμεινε αμέτοχη όταν άναψε η φλόγα τού απελευθερωτικού αγώνα. Την εποχή εκείνη ζούσαν στο νησί, και ευημερούσαν, περί τις 12.000 ψυχές, ενώ ο κασιώτικος στόλος αριθμούσε περί τα 100 πλοία! Η Κάσος απολάμβανε αρκετών προνομίων και κατέβαλε στούς Τούρκους μόνο φόρους. Στο νησί υπήρχε ένας μόνο Τούρκος αξιωματούχος, με βαθμό μουδίρου. Τη διοίκηση στην Κάσο ασκούσε η δημογεροντία, που είχε την έδρα της στον οικισμό τής Αγίας Μαρίνας. Πολλοί Κασιώτες καραβοκύρηδες, όταν ξέσπασε η Επανάσταση, μετέτρεψαν τα καίκια τους σε πολεμικά, με δικά τους χρήματα, και άρχισαν να δημιουργούν πολλά προβλήματα στα πλοία τών Αγγλων, τών Γάλλων, αλλά και τών Τούρκων, συνδράμοντας έτσι πότε στην εδραίωση τής επανάστασης στην Πελοπόνησο και πότε στον αγώνα τών Κρητικών, οι οποίοι πολεμούσαν να πάρουν πίσω τα παρμένα από τούς Τούρκους κάστρα τους. Αυτές οι επιθέσεις απέφεραν πολλά λάφυρα και οπλισμό στούς Κασιώτες, εξόργισαν όμως συγχρόνως τούς Τούρκους και τούς Αιγυπτίους συμμάχους τους, ιδίως μετά την τολμηρή επίθεση τεσσάρων Κασιώτικων πλοίων μέσα στο λιμάνι τής Νταμιέττας (κοντά στην Αλεξάνδρεια τής Αιγύπτου).
Ετσι, περί τα μέσα Απριλίου τού 1824, η Αιγυπτιακή αρμάδα με επικεφαλής τον Ισμαήλ Γιβραλτάρ, πολιόρκησε την Κάσο, αλλά αναγκάστηκε λόγω πολύ ισχυρών ανέμων να αποχωρήσει προσωρινώς και να μεταβεί στην Κρήτη. Οι Αιγύπτιοι επέστρεψαν όμως και πάλι στην Κάσο περί τα τέλη Μαίου, και μετά από αρκετές ημέρες σθεναρής αντίστασης τών κατοίκων της, κατάφεραν τελικώς να την καταλάβουν στις 7 Ιουνίου τού 1824, πυρπολώντας περιουσίες, σφάζοντας όσους Κασιώτες δεν κατάφεραν να διαφύγουν, και παίρνοντας μαζί τους αποχωρώντας 2.000 γυναικόπαιδα που πούλησαν στα σκλαβοπάζαρα τής Αλεξάνδρειας. Στο διάστημα μεταξύ τών Το γραφικό λιμανάκι τής Μπούκας από ψηλά.δύο επιθέσεων, οι Κασιώτες ζήτησαν τη συνδρομή τής "Σεβαστής Διοίκησης" ζητώντας πυρομαχικά, μπαρούτια και βόλια. Δεν υπήρξε όμως ανταπόκριση (από τότε παίζεται το ίδιο έργο) με αποτέλεσμα οι Κασιώτες να υποκύψουν τελικώς στη σκληρή πολιορκία. Όταν κάποια στιγμή εδέησε να φτάσει στην Κάσο ο ελληνικός στόλος, με επικεφαλής τον Σαχτούρη, βρήκε μόνο άταφα πτώματα... Η παράδοση αναφέρει πάντως ότι οι Τούρκοι πάτησαν στο νησί μετά από προδοσία τού Ζαχαριά, ο οποίος τούς υπέδειξε να αποβιβαστούν στον Αντιπέρατο. Πράξη που έχουμε δει πολλές φορές στη διαδρομή τής ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας...


Ας πάρουμε όμως τα πράγματα απ' την αρχή και ας υποθέσουμε ότι καταφέρατε να φτάσετε στην Κάσο με το φουσκωτό σας σκάφος και όχι με το πλοίο τής άγονης γραμμής ή το ελικοφόρο ATR τής Ολυμπιακής. Πρώτο μέλημα τού κάθε υποψιασμένου και υπεύθυνου κυβερνήτη είναι να βρει ένα ασφαλές αγκυροβόλιο. Πολύ περισσότερο αν σκοπεύει να διανυκτερεύσει στο σκάφος του. Η Κάσος ήταν ανέκαθεν αλίμενη, αλλά τελευταία υπάρχουν κάποιες ελπίδες ότι το "καινούργιο" λιμάνι της, το οποίο έχει αρχίσει να κατασκευάζεται από τις αρχές τής δεκαετίας τού '80, θα παραδοθεί σύντομα με την ολοκλήρωση τού προσήνεμου μώλου που θα το προστατεύσει από τη Γρεγοτραμουντάνα. Ενα σύγχρονο "γεφύρι τής Αρτας", στο σώμα τού οποίου "ασέλγησαν" τρεις τεχνικές εταιρείες, ένας Θεός μόνο ξέρει πόσοι εργολάβοι και παρατρεχάμενοι, και πέντε έξι κυβερνήσεις! Στη λεκάνη που σχηματίζουν τα μπλόκα τού νέου προβλήτα, έχει Η πρωτεύουσα τής Κάσου Φρυ, και το καινούργιο λιμάνι.δημιουργηθεί μια "μαρίνα" η οποία παρέχει ασφαλή σχετικώς παραμονή κατά την διάρκεια τών μελτεμιών, μιας και ο Μαίστρος μονοπωλεί σ' αυτή την περιοχή τού Αιγαίου την αγάπη τού Αίολου. Ο βυθός δεν κρατάει πολύ καλά και τα μελτέμια δεν συγχωρούν λάθη. Γι' αυτό φροντίστε να αγκυροβολήσετε εκθέτοντας την πλώρη ή την πρύμη τού σκάφους σας στο βοριά (βορεινός ντόκος) ή, εφ' όσον υπάρχει ελεύθερος χώρος, δέστε πλάγια. Αποφύγετε να δέσετε στο ντόκο που είναι απέναντι από το καμπαναριό τού Αη Σπυρίδωνα (ανατολικός) γιατί αν ο καιρός δυναμώσει κατά τη διάρκεια τής νύχτας, ενδέχεται να ξεσύρει η άγκυρα και να μη μπορέσετε να κοιμηθείτε από το κούνημα.
Υπάρχει βεβαίως και το γραφικό λιμανάκι τής Μπούκας, κάτι σαν τη Ντάπια τών Σπετσών, το οποίο όμως έχουν "αγκαζάρει" οι ντόπιοι με τις βάρκες και τα ψαροκάϊκά τους. Ιδίως δε κατά τη διάρκεια τού Ιουλίου και τού Αυγούστου είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα υπάρχει χώρος να στριμωχτεί και να δέσει ένα φουσκωτό μεγαλύτερο από 3,5 - 4 μέτρα. Η είσοδός του είναι αρκετά στενή και θα πρέπει να είσαστε πολύ προσεκτικοί αν επιχειρήσετε να μπείτε εκεί με ένα μεγάλο σχετικώς rib. Δεν θα σάς το συνιστούσα πάντως γιατί, εκτός τών άλλων, τα νερά είναι σχετικώς ρηχά και ο βυθός σπαρμένος με άγκυρες, που έχουν κάτσει η μια πάνω στην άλλη και έχουν μπλεχτεί σαν το μαλλί τής γριάς! Δέστε λοιπόν στη καινούργια "μαρίνα" ή στον Εμπορειό, το παλιό λιμάνι τού νησιού, που απέχει απ' το Φρυ περί τα 500 μέτρα, και απολαύστε τη διαδρομή τής επιστροφής περπατώντας.
Για τον ανεφοδιασμό σας με καύσιμα, υπάρχει πρατήριο, σε απόσταση τριακοσίων περίπου μέτρων, πάνω στη διασταύρωση προς τον οικισμό τής Παναγίας ( 6974 753938 ). Είναι βέβαιο ότι κάποιος θα σάς βοηθήσει να μεταφέρετε τα δοχεία σας στο λιμάνι, εκτός και αν έχετε προνοήσει να νοικιάσετε κάποιο αυτοκίνητο, δίτροχο ή "γουρούνα", οπότε θα είσαστε αυτάρκης (6977 998676-Φραγκίσκος Οικονόμου). Με το ιπτάμενο φουσκωτό στην παραλία Μάρμαρα.Θα σάς συνιστούσα, καλού κακού, να πάρετε κάποια μέτρα κατά την παραλαβή τού καυσίμου, ώστε να μη βάλετε άθελά σας στο ρεζερβουάρ τού σκάφους σας νερά, σκουριές ή σκουπίδια. Χωρίς να σημαίνει ότι είχα κάποιο τέτοιο πρόβλημα όλα αυτά τα χρόνια με το πρατήριο καυσίμων τής Κάσου, κάλλιο να γαϊδουροδένει κανείς παρά να γαϊδουρογυρεύει! Αν θελήσετε να περάσετε με το σκάφος σας στη γειτονική Κάρπαθο, διαλέξτε μια μέρα με ήπιο καιρό, γιατί το πέρασμα αυτό δεν αστειεύεται...
Το νερό που παρέχεται από τις βρύσες τής "μαρίνας", και γενικώς το νερό τού δικτύου που παρέχεται στο νησί από τις γεωτρήσεις, δεν σάς συνιστώ να το πίνετε. Μπορείτε βεβαίως, αν και "σκληρό", να το χρησιμοποιήσετε για τις υπόλοιπες χρήσεις, προσέχοντας πάντως να μη το σπαταλάτε άσκοπα. Μπορεί εσείς να μείνετε λίγες μόνο ημέρες, κάποιοι όμως ζουν μόνιμα στην Κάσο και μπορεί να το στερηθούν όταν εσείς αποχωρήσετε. Κάτι που θα ήθελα επίσης να σάς πω, προτού φύγουμε από τη "μαρίνα", είναι ότι σε απόσταση "βολής" γύρω από το καφε-μπαρ "Μουράγιο" υπάρχει Το μαντάρισμα τών διχτύων θέλει υπομονή.δυνατότητα σύνδεσης με ασύρματο δίκτυο internet! Προσφορά τού ενός εκ τών ιδιοκτητών Νίκου Ζαχάρη, ο οποίος διαθέτει ευρύτητα πνεύματος και είναι αρκετά "προωθημένος" για τα μέτρα ενός μικρού ακριτικού νησιού, όπως είναι η Κάσος. Ο Νίκος έχει μάλιστα τοποθετήσει web camera, η οποία "βλέπει" διαρκώς το λιμάνι τού νησιού και μεταδίδει εικόνα στούς ξενιτεμένους Κασιώτες μέσω τού διαδικτύου! Μπορείτε έτσι, εφ' όσον έχετε μαζί σας ένα lap top, να απολαύσετε τον καφέ σας, λαμβάνοντας τα ηλεκτρονικά σας μηνύματα ή παρακολουθώντας... το αγαπημένο σας forum! Μπορείτε βεβαίως να επιλέξετε ένα από τα άλλα δύο internet cafe που υπάρχουν στο Φρυ, αν δεν σάς αρέσει το ασύρματο δίκτυο...
Η ατμόσφαιρα και οι ρυθμοί που επικρατούν στο Φρυ, πρωτεύουσα και λιμάνι τής Κάσου, είναι πολύ χαλαροί, ακόμη και κατά τη διάρκεια τών καλοκαιρινών μηνών. Στο Φρυ, και στην ευρύτερη περιοχή μέχρι το παλιό λιμάνι τού Εμπορειού, συγκεντρώνεται η συντριπτική πλειοψηφία τών εμπορικών καταστημάτων, καφε μπαρ και εστιατορίων τού νησιού, ενώ υπάρχουν τα γραφεία τού Ο.Τ.Ε. και τής Δ.Ε.Η., το Δημαρχείο ( 22450 41277 ), ο Λιμενικός Σταθμός ( 22450 41288 ), η Αστυνομία ( 22450 41222 ), το υποκατάστημα τής Μερική άποψη τού οικισμού τής Αγ. Μαρίνας."Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου", το Περιφερειακό Ιατρείο ( 22450 41333 ), το Ταχυδρομείο, και το αυτόματο ταμειακό μηχάνημα τής Εμπορικής Τράπεζας. Οι ρυθμοί είναι τόσο χαλαροί, ώστε τίποτε να μη θυμίζει το "κυνήγι τής ουράς μας", στο οποίο όλοι οι κάτοικοι τής τσιμεντούπολης επιδιδόμαστε το χειμώνα. Χαρακτηριστική είναι μια επιγραφή στο μπαράκι τού Καίσαρα στον Εμπορειό που γράφει : "Όποιος βιάζεται να πάει στην Αθήνα"!
Στο παλιό λιμάνι τού Εμπορειού βρίσκεται η μία, και μοναδική θα έλεγα, αμμουδερή παραλία τής Κάσου, κάτω από τις ομπρέλλες και τα αλμυρίκια τής οποίας συγκεντρώνονται οι παραθεριστές, για να συζητήσουν και να ασκήσουν... "κοινωνική κριτική". Η άλλη αμμουδερή παραλία, αν και σαφώς μικρότερη αυτής τού Εμπορειού, βρίσκεται στη θέση Αμμούα, ένα περίπου χιλιόμετρο μετά το αεροδρόμιο, κοντά στο γραφικό ξωκκλήσι τού Αγίου Κωνσταντίνου. Ελλείψει άλλων παραλιών, και με δεδομένη την ανυπαρξία σχεδόν μεταφορικού μέσου για να πάει κανείς στις εκπληκτικές παραλίες τών Αρμαθιών και τής νότιας ακτής τής Κάσου, οι παραθεριστές συνωστίζονται στις παραλίες τού Εμπορειού, τής Αμμούας, τού Αντιπεράτου (μετά την Αμμούα) και τής Χελάτρου, στο νότιο μέρος τού νησιού μετά το μοναστήρι τού Αη Γιώργη στις Χαδιές, το οποίο απέχει από το Φρυ περί τα 12 χιλιόμετρα. Ο δρόμος είναι ασφάλτινος μέχρι τη Χέλατρο και μπορείτε να ξαποστάσετε στο μοναστήρι τού Αη Γιώργη, να προσκυνήσετε, να πιείτε νερό από τη λασία (δεξαμενή συγκέντρωσης βρόχινου νερού), να δοκιμάσετε τις παραδοσιακές μακαρούνες με σιτάκα που θα σάς έχει ετοιμάσει ο Αντώνης Μηνατσάκης, εφ' όσον βεβαίως τον έχετε εγκαίρως ειδοποιήσει ( 22450 41260 ) και να πιείτε δυνατό ντόπιο κόκκινο κρασί. Αν μάλιστα θέλετε, μπορείτε και να διανυκτερεύσετε εκεί, απολαμβάνοντας τον υπέροχο ήχο τής σιωπής σε ένα από τα δωμάτια που έχουν κτίσει Κασιώτες προσκυνητές.

Η Χέλατρος είναι μια βοτσαλωτή παραλία με πεντακάθαρα νερά, που αγναντεύει την απεραντωσύνη τού Λιβυκού. Το μελτέμι ενισχύεται εδώ, περνώντας πάνω από τη γυμνή ζεστή πέτρα τών γύρω ορεινών όγκων, και κατεβαίνει με δύναμη προς τη θάλασσα. Γι' αυτό η τοποθέτηση ομπρέλλας είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Υπάρχει βεβαίως ένα ξύλινο υπόστεγο, αλλά ποιος να πρωτοχωρέσει κάτω απ' αυτό τις μέρες τού Αυγούστου που η παραλία έχει την τιμητική της;
Θα σάς συνιστούσα, εφ' όσον έχετε μαζί το σκάφος σας, να πάτε για μπάνιο στ' Αρμάθια. Τρισήμιση περίπου ν. μίλια χωρίζουν την παραλία "Μάρμαρα" τών Αρμαθιών από το λιμάνι τής Κάσου αλλά, πιστέψτε με, το αντίτιμο τής ευτυχίας που θα εισπράξετε, αφήνοντας το σώμα σας να βυθιστεί στο γαλαζοπράσινο καθρέφτη τής θάλασσας, είναι πολύ μεγάλο και αξίζει τον κόπο, αν χρειαστεί να πάτε εκεί ακόμη και με ένα φρέσκο πεντάρη Μαίστρο. Υπάρχει πάντοτε βεβαίως η λάντζα τού Η μαγευτική παραλία στα Μάρμαρα.Γιώργου Μανούσου "Αθηνά", η οποία εκτελεί τακτικά δρομολόγια στην Κάρπαθο, και εξυπηρετεί ενδιάμεσα και τούς παραθεριστές που δεν διαθέτουν δικό τους σκάφος και θέλουν να απολαύσουν τη μαγεία τών Αρμαθιών, αλλά τα δρομολόγιά του στ' Αρμάθια εξαρτώνται από τον αριθμό τών ατόμων που θα ενδιαφερθούν. Το εισιτήριο πέρυσι ήταν 20 ευρώ ανά άτομο (μετ' επιστροφής).
Τ' Αρμάθια είναι το μεγαλύτερο από τα ερημονήσια που προφυλάσσουν την Κάσο απ' το βοριά. Δεύτερο σε μέγεθος νησάκι, με μικρότερες, αλλά πάντα αμμουδερές παραλίες, με σκουρόχρωμη όμως άμμο, είναι η Μακρά, με το ξωκκλήσι τού Αγ. Νικολάου να αγνατεύει την Κάσο. Η μεγάλη, κυρίως, παραλία τών Αρμαθιών στα Μάρμαρα, μπορεί να συγκριθεί μόνο με την παραλία τού Σίμου στο Ελαφονήσι, προτού όμως αυτή "αξιοποιηθεί". Πηγαίνω στην παραλία αυτή ανελλιπώς από το Βοτσαλωτή παραλία στη νότια πλευρά τής Κάσου.1982 και τίποτε απολύτως δεν έχει αλλάξει από τότε. Μόνο όποιος αφήσει τις πατημασιές του πάνω στη λευκή άμμο, με τις ροζ ανταύγειες από τα σπασμένα κοχύλια και μάρμαρα, συρθεί με την κοιλιά κάτω από τις κρύες εσοχές τών βράχων, φορέσει τη μάσκα και παρακολουθήσει τις αστείες κινήσεις τών σκάρων που τριγυρνούν ανάμεσα στα άνθη ενός απίστευτού βυθού, και αφήσει το σώμα του να αιωρηθεί πάνω από το διάφανο ζελέ τής θάλασσας, θα μπορέσει να καταλάβει τι εννοώ όταν λέω ότι τον παράδεισο στη γη τον λένε ακόμη Αρμάθια...
Στ' Αρμάθια ζούσαν κάποτε και ευημερούσαν μερικές οικογένειες Κασιωτών, που καλλιεργούσαν τη γη, συγκεντρώνοντας σε λασίες το νερό τής βροχής, και εκμεταλλευόμενοι συγχρόνως το γύψο που έβγαζαν από το έδαφος. Καίκια αγκυροβολούσαν στο Καραβοστάσι για να παραλάβουν το γύψο, που μεραφερόταν σ' αυτά με βαγονέτα, ενώ τα πληρώματα διασκέδαζαν στα καφενεία που υπήρχαν στον οικισμό τής Υπαπαντής. Σήμερα έχουν απομείνει μονάχα ερείπια, κατσίκια που προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν λίγη τροφή, άλωνες και σπασμένα κομμάτια κεραμικών και πορσελάνης, για να θυμίζουν πως κάποτε ζούσαν άνθρωποι εδώ. Μοναδικό όρθιο κτίσμα το εκκλησάκι τής Υπαπαντής με τη λασία του και ένα μικρό δωμάτιο με σοφά, για να δώσει μια πρόχειρη στέγη στον επισκέπτη που θα ξεχαστεί εδώ κυνηγώντας κάποιες αναμνήσεις...
Στο βορεινό τμήμα τών Αρμαθιών υπάρχει λίμνη, η οποία, κατά πάσα πιθανότητα επικοινωνεί με τη θάλασσα, αλλοιώς δεν δικαιολογείται εδώ η συνεχής ύπαρξη νερού, με δεδομένη την ανομβρία που πλήττει την Κάσο. Οι κοιλότητες τών βράχων τής Κορακιάς αποτελούν μια πρώτης τάξεως φυσική "αλυκή" για τη συγκέντρωση χονδρού αλατιού, το οποίο οι Κασιώτες ψαράδες δεν παραλείπουν να μαζεύουν την άνοιξη για να παστώσουν το ροίκιο και τις μένουλες.
(συνεχίζεται..)

Διαβάστε Περισσότερα...

Δευτέρα 14 Ιουνίου 2010

Αλλαγές στη δόμηση


Σημαντικές αλλαγές στη δόμηση στα νησιά του Αιγαίου προκαλεί νομοθετική ρύθμιση που επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ανάμεσα στις αλλαγές που εξετάζονται για τις εκτός σχεδίου περιοχές, είναι η αύξηση της ελάχιστης αρτιότητας από τα 4 στρέμματα στα 6 στρέμματα, η μείωση της ανώτατης επιτρεπόμενης επιφάνειας των κατοικιών στα 150 τετραγωνικά μέτρα, η κατάργηση των παρεκκλίσεων, η απαγόρευση των λυόμενων και των τροχοβιλών.
Η πρόταση, αφορά προς το παρόν 16 νησιά, ανάμεσά τους η Κάλυμνος, η Λέρος, η Κάσος, η Κάρπαθος και η Σύμη.
Πηγή:Παλμός Fm 99,5 -Ρόδος
Διαβάστε Περισσότερα...

Παρασκευή 11 Ιουνίου 2010

Η Κάσος ως βίωμα του Αρχιπελάγους - Προδημοσίευση





Με την ουσιαστική συμβολή της Ελληνικής λογοτεχνικής γενιάς του '30, το Αρχιπέλαγος ως τοπίο, παραδόσεις και ανθρωπογεωγραφία αποτέλεσε καθοριστικό μέρος του συλλογικού DNA των πρώτων Ελληνικών μεταπολεμικών γενιών.
Οι μεταπολιτευτικές γενιές, όμως, δεν πρόλαβαν να βιώσουν με ένταση και ακρίβεια την εμπειρία του Αρχιπελάγους, όπως μας το παραδίδει ο Οδυσσέας Ελύτης, μέσα από τους «Προσανατολισμούς» του, καθώς οι μεγάλες κοινωνικο-οικονομικές ανακατατάξεις προκάλεσαν, στο μεταξύ, μια ριζική μετάλλαξη τοπίου και ανθρώπων.
Από την δεκαετία του ’80 κι έπειτα, τα Ελληνικά νησιά, άρχισαν να "βαραίνουν" από την άναρχη τουριστική αξιοποίηση, όπως, αντίστοιχα, πήρε κι ο τρόπος ζωής των νησιωτών να «αλαφρώνει», να μετατρέπεται από τρόπος επιβίωσης και καρποφόρος διάλογος με την γη και τα στοιχεία της φύσης σε "lifestyle", που με την γυαλάδα του βρίσκει μαζικότερη απήχηση - άρα και τουριστική πελατεία.
Από την άποψη αυτή, η Κάσος, ο εκτεταμένος αυτός βράχος στην ράδα των πλοίων ανάμεσα στην Κρήτη και στην Ρόδο, μπορεί δίχως υπερβολή να χαρακτηρισθεί βίωμα του Αρχιπελάγους, όπως κάποιοι από μας δεν το πρόλαβαν.

Πρωτοπήγα στην Κάσο, καθώς πύρωνε θείος Ιούλιος μήνας, μόλις το 2008. Χωρίς να το προσδοκώ και χωρίς να το κάνω συνειδητά, βρέθηκα άξαφνα να αναβαπτίζομαι σε νάματα, που θεωρούνται πια χαμένα για μεγάλο μέρος του Ελληνικού χώρου.
Με το που πάτησα το πόδι μου στο νησί, ήταν σαν να πέρασα μέσα από μια τρύπα του χώρου και του χρόνου και να μπήκα σε μιαν άλλη διάσταση.

Η θάλασσα διαυγής και πιστή στην γαλαζοπράσινη παλέτα του Αρχιπελάγους.



Η γη οικεία, στους γκρίζους και στους καφέ τόνους της πέτρας.

Κι ολόγυρα σπίτια φαγωμένα από τα στοιχεία της Φύσης κι από το αμείλικτο πέρασμα του χρόνου. Εδώ κι εκεί, παντού, ξύλα... Ξύλα από πόρτες παλιές, παραθυρόφυλλα, ντουλάπια. Ξύλα σαν από ταξίδια σπιτιών κι ανθρώπων, που δεν τέλειωσαν, κομμάτια ζωής, που ψάχνει τον δρόμο της. Άλλοτε τον βρίσκει, άλλοτε όχι – αλλά πάντα επιμένει, ακόμη επιμένει, πάντα επιμένει.

Κι ύστερα, οι άνθρωποι. Λίγοι είναι και πέφτεις συνέχεια πάνω τους. Όπου και να πας, τους ίδιους συναντάς ξανά και ξανά… Στην Μπούκα το πρωί, στην παραλία του Εμπορειού το μεσημέρι, στα νωχελικά στενάκια της Αγιά-Μαρίνας, το απόγευμα…





Όσο περνούσαν οι μέρες, ένοιωσα να αφομοιώνομαι – γλυκά, όμως - στο περιβάλλον του νησιού, γιατί ακριβώς αυτοί οι άνθρωποι, βία 1000 ψυχές όλες κι όλες, που έχουν απομείνει στο νησί, μ’ είχαν κιόλας αγκαλιάσει γενναιόδωρα, αλλά δίχως βία ή πίεση. Όπως, δηλαδή, θ’ αγκάλιαζαν κι έναν δικό τους, έναν συγγενή ή φίλο ξενιτεμένο, που τον ξαναβρήκαν έπειτα από καιρό. Με χαιρετούσαν μ’ ένα νεύμα οικειότητας, μου μιλούσαν στον δρόμο απλά κι όπως τύχει, χωρίς επιτήδευση, χωρίς επιφυλακτικότητα.
Με κάποιον τρόπο σχεδόν μαγικό, ήξεραν ήδη ποιός είμαι, πότε ήρθα και γιατί, ποιός άνεμος ή ποιος άνθρωπος μ’ έφερε στη γη τους. Τα νέα στην Κάσο μαθαίνονται ακόμη στόμα με στόμα και μαθαίνονται γρήγορα,. Τα μοιράζονται όλοι καλοπροαίρετα, γιατί τίποτε δεν χωρίζει τον ένα από τον άλλο, τίποτε δεν αρπάζει ο ένας από τον άλλο. Και δεν υπάρχει νέο πιο σπουδαίο από την άφιξη ενός «ξένου» στο νησί…

Ο κόσμος είναι απλός - από την φτιάξη του απλός. Κι οι Κασιώτες, είμαι σίγουρος, το ξέρουν: μόνον έτσι μπορώ να ερμηνεύσω την θετική τους στάση απέναντι σ’ όποιον πρωτοέρχεται στον τόπο τους.

Θυμάμαι τώρα την Λέλα Μαρκαντώνη, με την σπίθα του οράματος στο βλέμμα: μονάχη της διατηρεί άριστα ζωντανό, λειτουργικό, ένα παραδοσιακό Κασιώτικο σπίτι, το πατρικό της σπίτι, πάνω από το λιμανάκι της Μπούκας, και μου το άνοιξε διάπλατα, για να το δω και να το φωτογραφήσω.

Το ίδιο πνεύμα και το ίδιο όραμα είδα να σπιθίζει στο βλέμμα της οικογένειας Παπαδάκη, που μου άνοιξαν και το δικό τους υποδειγματικά αναστηλωμένο σπίτι και μου επέτρεψαν μια ματιά στο πώς μπορεί να ήταν η ενδο-οικιακή καθημερινότητα μιας παλιάς μεγάλης οικογένειας αρχόντων Κασιωτών.


Αναλογίζομαι, μετά, τον παπού και την γιαγιά, στο αυτοσχέδιο παραδοσιακό τυροκομείο, το «μητάτο» τους ψηλά στο βουνό, πλάι στον Άγιο Παντελεήμονα, να μου εξηγούν μέσα στο λιοπύρι υπομονετικά και γλαφυρά όλη την τυροκομική διαδικασία, σαν να λέγαν ιστορίες σε αγαπημένο εγγονό.

Χαμογελάω με τον Γιάννη, στον Εμπορειό, που μόλις πήγα να τον φωτογραφήσω, μούκανε νόημα να περιμένω να φορέσει την ναυτική τραγιάσκα του, λες και τόξερε πως «θάγραφε» έτσι καλύτερα στον φακό μου - και είχε βέβαια δίκηο.



..........
Μα πιο πολύ απ’ όλα κι απ’ όλους θυμάμαι τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια του Λυκείου, που με συγκέντρωση κι αφοσίωση ολοφάνερη χορεύανε τους παραδοσιακούς τους χορούς στο Κέντρο Νεότητας, εκείνο το βράδυ της 2ας Ιουλίου του 2008. Γρήγορα και μοιραία με συνεπήρανε κι εμένα, τον άμαθο κι άσχετο πρωτευουσιάνο, στους ρυθμούς τους, χωρίς να το καταλάβω.



Κι είναι κυρίως αυτό το τελευταίο στοιχείο, που μου δίνει την βεβαιότητα πως η μακρινή αυτή γωνιά του Αρχιπελάγους δεν έχει μόνο παρόν ανυποψίαστο για την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά έχει και μέλλον, έχει δυνατότητες ανάπτυξης, που, πατώντας πάνω στην παράδοση, θα καρποφορήσουνε την προκοπή, μπορούνε να καρποφορήσουνε την προκοπή!
Όλοι οι τόποι είναι πρωτίστως οι άνθρωποί τους και πρώτοι οι νέοι της Κάσου δείχνουν πως μπορούν να συγκεράσουν τις αντιθέσεις, μπορούν ακόμη και τις φυσικές αντιξοότητες να αξιοποιήσουν με φαντασία εφηβική και γόνιμη.

Η τουριστική ταυτότητα της Κάσου και η μελλοντική της ανάπτυξη δεν βρίσκεται στην άκρατη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, που ως πρακτική έχει ήδη δοκιμασθεί και χρεωκοπήσει αλλού. Βρίσκεται μάλλον εκεί όπου η με μέτρο αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών θα συναντήσει την παράδοση και τον σεβασμό στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου, εκεί όπου ακόμα κι αυτή τούτη
η μεγάλη γεωγραφική απόσταση από την Αθήνα θα ενταχθεί αναπόσπαστα και δημιουργικά στην ταυτότητα αυτή, ώστε να αποτελέσει πόλο έλξης του συνειδητού ταξιδευτή - όχι του τυχαίου, περαστικού τουρίστα!


...........

Σημείωση: Προδημοσίευση μέρους από τον Πρόλογο του δίγλωσσου Λευκώματος "Kassos Timeless", με φωτογραφίες του Γιάννη Δ. Καρνεσιώτη, που προβλέπεται να κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις Εκδόσεις "C & P Ltd.", Αθήνα - Τηλ. 210 6741 332
Διαβάστε Περισσότερα...

Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Εγκατάσταση μετεωρολογικού σταθμού στο Δημαρχείο Κάσου



Τα δεδομένα προβάλλονται on-line στο http://penteli.meteo.gr/stations/kasos/

Με χαρά ανακοινώνουμε την έναρξη λειτουργίας δύο νέων αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών οι οποίοι εντάχθηκαν στο δίκτυο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Οι σταθμοί βρίσκονται στην Τύρια Ιωαννίνων και στην Κάσο (ταράτσα Δημαρχείου).

Τα δεδομένα τους δίνονται σε πραγματικό χρόνο από τις σελίδες:

www.meteo.gr/stations/tyria

και

www.meteo.gr/stations/kasos


Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους Δήμους Σελών και Κάσου για τη φιλοξενία των σταθμών.


Κώστας Λαγουβάρδος-Βάσω Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη
Διαβάστε Περισσότερα...

Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

Χαιρετισμός του Καθηγητή Εμμανουήλ Π. Περσελή για το Ολοκαύτωμα



Eμμανουήλ Π. Περσελής

πτ. Θ. (Aθηνών), M.A. στη Θρησκευτική Aγωγή και Ph.D. (Lancaster/Aγγλία)

Kαθηγητής Θεωρίας και Πράξης της Xριστιανικής Aγωγής

Διεύθυνση: Kτήριο Θεολογικής Σχολής, Πανεπιστημιούπολη, 157 82 Zωγράφος

Tηλ./fax: γραφείου 210 72 75 790, e-mail: epersel@soctheol.uoa.gr

Το πρόγραμμά σας περιήγησης μπορεί να μην υποστηρίζει την προβολή  αυτής της εικόνας.

 width=

5 Ιουνίου 2010

Δήμαρχο Κασίων

κ. Δημήτρη Ερωτόκριτο

858 00 Κάσος

Αγαπητέ Κύριε Δήμαρχε,

Ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να παρευρεθώ στην εφετινή επέτειο του Ολοκαυτώματος της Κάσου. Υπηρεσιακές υποχρεώσεις δεν μου επιτρέπουν να ανταποκριθώ στην πρόσκλησή σας.

Εύχομαι, όμως, σε σας και δι’ υμών σε όλους και όλες τους συμπατριώτες και τις συμπατριώτισσες, καθώς και στους φίλους και τις φίλες της Κάσου, που πανηγυρίζετε στο νησί την ηρωική αντίσταση των Κασιωτών πριν από 186 χρόνια εναντίον της υποδούλωσης και του εξανδραποδισμού, να συνεχίζετε να προβάλλετε αυτό τον ηρωισμό.

Η ανάγκη για μια τέτοια προβολή καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική σε περίοδο κρίσης, όπως είναι αυτή που διερχόμαστε τούτη την περίοδο στη χώρα μας. Μια κρίση που δεν πρέπει να τονίζεται μόνο η οικονομική της όψη αλλά και η αξιακή της διάσταση. Με άλλα λόγια, η οικονομική κρίση συνδέεται με διαρκή υποβάθμιση, τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες, δοκιμασμένων στο χρόνο πολιτικών και πολιτισμικών αξιών.

Το όραμα και τη δυνατότητα επαναπροσδιορισμού σημαντικών αξιών που για διάφορους λόγους, ως μη ώφελε, έχασαν τη σημασία τους, μάς παρέχει η σημερινή επέτειος του Ολοκαυτώματος των Κασιωτών. Οι πρόγονοί μας, δηλαδή, αψήφισαν την έλλειψη προσφοράς οικονομικής και ηθικής βοήθειας, που επίμονα ζητούσαν από τις ελληνικές αρχές του αγώνα της Ανεξαρτησίας για να αντιμετωπίσουν τον εχθρό, και δεν δίστασαν να πολεμήσουν με γενναιότητα και υψηλό φρόνημα με τα δικά τους πενιχρά μέσα, μέχρι τέλους, στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να απωθήσουν τον εχθρό. Τέτοια παραδείγματα, όπως αυτά των ηρωικών Κασιωτών, αναμφίβολα ενισχύουν την προβολή της αρετής της φιλοπατρίας και της συνεργατικότητας για την αντιμετώπιση κρίσιμων εθνικών καταστάσεων, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζουν τις σοβαρές ευθύνες των εντεταλμένων πολιτειακών και πολιτικών αρχών στην πρόληψη ή/και τη θεραπεία απευκταίων συνεπειών αδιαφορίας και κακοδιοίκησης.

Με τις ευχές μου για πρόοδο του νησιού μας.

Διατελώ φιλικά

Εμμανουήλ Π. Περσελής

Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Διαβάστε Περισσότερα...